3η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη ΣΥΡΙΖΑ

Τι ανέδειξε η διήμερη διαδικασία. Ποια είναι τα στοιχήματα της επόμενης μέρας ;

Το πείσμα και η αγωνία για την επιτυχία του ενωτικού εγχειρήματος, η διεκδίκηση ουσιαστικής συμμετοχής, το άνοιγμα στην κοινωνία, η ανάγκη διαμόρφωσης σταθερής πολιτικής φυσιογνωμίας που θα υπερβαίνει την εκλογική συμμαχία, θα διεμβολίζει και θα ανοίγει δρόμους, η κριτική στην γραφειοκρατία και τα επαγγελματικά στελέχη, αλλά και ο προβληματισμός για το τέλμα και την επόμενη μέρα αναδείχτηκαν στην 3η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ.
Η 3η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ, με δεδομένα τα πισωγυρίσματα όλο το προηγούμενο διάστημα και με, επίσης, δεδομένο το ανέλπιστο εκλογικό αποτέλεσμα, απέδειξε ότι χιλιάδες άνθρωποι εξακολουθούν να αγωνιούν για το ενωτικό εγχείρημα και με πείσμα παλεύουν για το προχώρημα και την κοινωνική του γείωση. Η μαζική συμμετοχή του κόσμου διέψευσε τις προβλέψεις, αν και η παρουσία της επαρχίας –συγκρινόμενη με προηγούμενες φορές- ήταν μικρότερη. Ίσως να δικαιολογείται από το γεγονός, ότι μόλις την προηγούμενη Τετάρτη οριστικοποιήθηκε στην ουσία, η πραγματοποίηση της, με την ανακοίνωση του χώρου τέλεσης της.
Στην κατάμεστη αίθουσα "Μελίνα Μερκούρη", στον προθάλαμο με τα τραπεζάκια των συνιστωσών, στην είσοδο του ΣΕΦ, παντού, εκατοντάδες άνθρωποι άκουγαν, συζητούσαν, πρότειναν. Οι συζητήσεις στα πηγαδάκια αφορούσαν κυρίως στο πώς διαμορφώνεται η πολιτική και κοινωνική κατάσταση μόλις δυο μήνες μετά τις εκλογές, ποια είναι τα καθήκοντα που αυτή επιβάλλει στον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και ζητήματα που σχετίζονται με τη γραμμή και την οργάνωση του ενωτικού εγχειρήματος.
Η απόφαση της Συνδιάσκεψης, σαφέστατα αποτέλεσμα συμβιβασμού, παρά την όποια κριτική μπορεί να γίνει, παρά τα ελλείμματα και τις εύγλωττες ισορροπίες που απεικονίζει, αποτελεί ένα –έστω και μικρό- προχώρημα. Η υλοποίησή της, που σημειωτέον παραμένει στοίχημα -ας μην ξεχνάμε ότι στο μεγαλύτερο μέρος της επαναφέρει αποφάσεις προηγούμενων Συνδιασκέψεων-, θα είναι ένα μικρό βήμα στη κατεύθυνση του ανοίγματος του ΣΥΡΙΖΑ στην κοινωνία και της αποτελεσματικής και χρήσιμης παρουσίας του στα μικρά και μεγάλα μέτωπα που ανοίγονται.

Διαμόρφωση κλίματος
Η διαδικασία που συμφωνήθηκε να ακολουθηθεί έχει ως εξής: Εισήγηση από τον Συντονιστή της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ και να υπάρχουν ομιλητές για κάθε πρόταση που κατατέθηκε στη Γραμματεία. Προτάθηκε στη ΠΑΣΑ να είναι στο προεδρείο με τη Βαγγελιώ Σωτηροπούλου, που έβαλε ζήτημα το σώμα να επικυρώσει αυτή την πρόταση, κάτι που δεν έγινε.
Ο Γ. Μπανιάς τοποθετήθηκε για το κείμενο Μπανιά-Σαπουνά, ο Ν. Βούτσης παρουσίασε την πρόταση της ΚΠΕ του ΣΥΝ, ακολούθησε ο σ. Μαντάς εκ μέρους του ΔΗΚΚΙ και ο πρόεδρος της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας. Κατόπιν το μέλος της Γραμματείας Μ. Φραγκιαδάκη και στη συνέχεια ο Γ. Χατζηχρήστος εκ μέρους της ΠΑΣΑ. Ο Άλκης Ρήγος παρουσίασε την πρόταση-κείμενο των 800 με ενδιαφέρουσες επισημάνσεις στα θέματα λειτουργίας, υπευθυνότητας, εναλλαγής και ανακλητότητας των οργάνων του ΣΥΡΙΖΑ. Ο Α. Νταβανέλος εισηγήθηκε σε ένα τετρασέλιδο τα “κοινά”, δήθεν, σημεία των προτάσεων που έχουν δημοσιοποιηθεί. Άλλα όμως έγραφε το τετρασέλιδο που κυκλοφόρησε και μοιράσθηκε στους παρόντες και άλλα είπε σε κρίσιμα ζητήματα κάνοντας δύο τουλάχιστον διαφοροποιήσεις με την προφορική του εισήγηση.
Από τις πρώτες τοποθετήσεις της Παρασκευής το κλίμα που διαμορφωνόταν στη Συνδιάσκεψη ήταν φανερό. Ένα μεγάλο "γιατί και πώς" έμπαινε από όλους τους ομιλητές. "Γιατί" τέτοια άρνηση στην κατοχύρωση της έννοιας του μέλους και "πώς" τελικά θα προχωρήσει το ενωτικό εγχείρημα, με ποιες διαδικασίες και όργανα και κυρίως κάνοντας ποια αντιπολίτευση. Οι επικρίσεις για την από… τηλεοράσεως διαμόρφωση της μετεκλογικής γραμμής για "προγραμματική" αντιπολίτευση, η επισήμανση για μη υλοποίηση των προηγούμενων αποφάσεων, η διαπίστωση για προγραμματικές αδυναμίες και ελλείμματα, τα ερωτήματα για το πού τελικά παράγεται και πώς επικοινωνείται η πολιτική γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ κ.ά. ήταν καταιγιστικά και δεν άφηναν περιθώρια παρερμηνειών.
Σταδιακά οι "βολές" συνιστωσών και ανένταχτων –με ελάχιστες είναι η αλήθεια εξαιρέσεις- διαμόρφωναν το φόντο της Συνδιάσκεψης. Τα πυρά στρέφονταν πρωτίστως ενάντια στο ΣΥΝ και δευτερευόντως ενάντια στη Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ. Οι περισσότεροι άφηναν σαφείς αιχμές για την ηγεσία του ΣΥΝ, η οποία στο όνομα των εσωκομματικών ισορροπιών και συσχετισμών, εκτός από την παρελκυστική τακτική στην υλοποίηση προηγούμενων αποφάσεων, ουσιαστικά "θέλει" αμφισημίες και αιφνιδιάζει με θέσεις και προτάσεις. Από την άρνηση του καλοκαιριού στην κάρτα μέλους, επισήμαναν πολλοί ομιλητές, φτάσαμε λίγο πριν τη Συνδιάσκεψη στην πρόταση για ενιαίο κόμμα, η οποία, επίσης, άλλαξε και πήρε την –γνωστή- τελική της μορφή λίγες μέρες πριν, αποτρέποντας ουσιαστικά συζητήσεις και ζυμώσεις στις τοπικές και θεματικές συνελεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ -όπου και όπως έγιναν.
Στην ομιλία του ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος να σημειώσουμε ότι ούτε μια φορά δεν παρέμβαλε –όπως συστηματικά κάνει το τελευταίο διάστημα- στον Συνασπισμό Ριζοσπαστικής Αριστεράς τον προσδιορισμό "Ανανεωτικής", αναφέρθηκε στην "παθογένεια της πολυδιάσπασης και του κατακερματισμού της αριστεράς", και απαντώντας ουσιαστικά σε πρόσφατες αιχμές που άφησε ο Αλέκος Αλαβάνος τόνισε ότι "δεν υπάρχουν εσωτερικοί αντίπαλοι, ούτε μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει αν χάσει κάποιος από αυτούς που τον συναποτελούν. Είναι εύκολο να βρει ο καθένας έναν αντίπαλο εδώ μέσα και να του ανοίξει μέτωπο. Υποθέτω ότι αυτό θα βρει και εύκολη απήχηση στα Μέσα Ενημέρωσης. Αλλά ο εχθρός δεν είναι εδώ μέσα", σημείωσε ο Αλέξης Τσίπρας, δίνοντας ακόμα περισσότερη τροφή στα σενάρια συνομωσίας και "διαμορφωμένων στρατοπέδων" εντός του ΣΥΡΙΖΑ που στρέφονται εναντίον του ΣΥΝ –και όχι μόνο.
Η παρουσία, μάλιστα, της νεολαίας του ΣΥΝ στη Συνδιάσκεψη και η ανακοίνωσή της που προηγήθηκε, επιβεβαιώνει ότι υπάρχει εμπεδωμένη μια τέτοια αντίληψη. Χαρακτηριστική ήταν η είσοδος ενός μπλοκ περίπου 200 νεολαίων του ΣΥΝ πριν την ομιλία Τσίπρα, τα παρατεταμένα χειροκροτήματα και η ως μπλοκ αποχώρησή τους από τη Συνδιάσκεψη μετά το τέλος της ομιλίας, κίνηση προετοιμασμένη και μελετημένη, η οποία στόχευε στην αποτροπή ή αντιστροφή του αρνητικού κλίματος για τον ΣΥΝ. Ακολούθως οι ομιλητές εκπρόσωποι της νεολαίας, μοιάζοντας να «κοιτάνε» προς τη κορυφή και να έχουν χάσει την επαφή με τη βάση, δεν μπόρεσαν να αρθρώσουν πολιτικό λόγο και να την βοηθήσουν να ξεφύγει από τον συντηρητικό και φιλοηγετικό προσανατολισμό της.
Κλείνοντας την ομιλία του, ο Αλέξης Τσίπρας, έθεσε το ζήτημα της ανασύνθεσης ως καθοριστικό διακύβευμα για το ΣΥΡΙΖΑ, τονίζοντας ότι "η υπόθεση της ανασύνθεσης δεν είναι απλή. Αλλά νομίζω ότι είναι μια συζήτηση που μπορεί και πρέπει να ξεκινήσει εντός του ΣΥΡΙΖΑ. Με ανοιχτό ακόμα και το ζήτημα της συγκρότησης ενός ενιαίου πολυτασικού φορέα, οργανωμένου πάνω σε βαθιές δημοκρατικές αρχές, αντίστοιχες με τις δημοκρατικές αρχές με τις οποίες θέλουμε να μπολιάσουμε την κοινωνία. Για εμάς η δημοκρατία είναι μια αξία αδιαπραγμάτευτη. Θέλουμε να λειτουργούμε δημοκρατικά. Θέλουμε στις κορυφαίες μας επιλογές, ο λαός του ΣΥΡΙΖΑ, τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, να έχουν τον καθοριστικό λόγο. Να χαράζουν πολιτικές και να δεσμεύουν τις ηγεσίες στη βάση όμως κοινά συμφωνημένων αρχών και αξιών".
Και οι απορίες των περισσοτέρων εύλογες: "Ποιος δεν επέτρεψε την υλοποίηση των αποφάσεων των προηγούμενων Συνδιασκέψεων"; "Ποιες ηγεσίες δεν ακούν στις κορυφαίες τους επιλογές το λαό του ΣΥΡΙΖΑ και δεν αποδέχονται καν την έννοια του μέλους, στο οποίο σήμερα, μάλιστα, δίνουν τον καθοριστικό λόγο"; "Ποιες ηγεσίες δεν δεσμεύονται από τις κοινά συμφωνημένες αρχές και αξίες, όπως είναι για παράδειγμα τα "15 σημεία"; "Ποιοι, τελικά, στον ΣΥΡΙΖΑ διαπραγματεύονται τη δημοκρατία, που για την ηγεσία του ΣΥΝ είναι αδιαπραγμάτευτη";

"Μανιφέστο" Αλαβάνου

Τη δεύτερη μέρα της Συνδιάσκεψης, βασικό θέμα των συζητήσεων στα πηγαδάκια ήταν το νέο -για ακόμα μια φορά στο σωστό… τάιμινγκ- "χτύπημα" του Λεωνίδα Κύρκου, αλλά και η αναμενόμενη τοποθέτηση του Αλέκου Αλαβάνου.
Ο Λεωνίδας Κύρκος σε προδημοσίευση στην εφημερίδα "Τα Νέα" συνέντευξής του, η οποία περιλαμβάνεται στο βιβλίο του "Λεωνίδας Κύρκος Εκ Βαθέων", ζητά το τέλος του ΣΥΡΙΖΑ, την αποχώρηση των ανανεωτικών από τον ΣΥΝ και τη δημιουργία νέου κόμματος, σημειώνοντας ότι "από καιρό είχα θεωρήσει ότι ήμασταν πια στο τέλος του πειράματος του ΣΥΡΙΖΑ". Σε ερώτηση αν έχει την ίδια θέση και μετά τις εκλογές, ο Λεωνίδας Κύρκος λέει ότι "το υποστηρίζω και σήμερα, μετά τις εκλογές. Θεωρώ ότι η Ανανεωτική Αριστερά πρέπει να απαλλαγεί από αυτή την καταστροφική συνύπαρξη. Αυτό που από κάποιους θεωρείται ότι αποτελεί τη δύναμή της, στην πράξη, αποτελεί πηγή μύριων όσων αρνητικών που αναδείχθηκαν σε όλη τη διαδρομή πριν από τις εκλογές".
Ο Αλέκος Αλαβάνος από το βήμα της Συνδιάσκεψης ξάφνιασε για ακόμα μια φορά, καταθέτοντας ουσιαστικά την πολιτική του πλατφόρμα για τον ΣΥΡΙΖΑ. Ξεκινώντας τόνισε ότι "το ενωτικό μας εγχείρημα, ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι σε δύσκολη κατάσταση. Οι τρεις βασικοί μας στόχοι στη φάση διακυβέρνησης της ΝΔ δεν πραγματοποιήθηκαν τελικά : Η ακύρωση του δικομματισμού. Η αλλαγή συσχετισμών μέσα στη ιστορική αριστερά, μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ. Το πλατύ άνοιγμα στη νεολαία και τα πρωτοποριακά της στοιχεία.

Μπορεί όμως να απογειωθεί. Υπήρξε, σύμφωνα με διάφορες τοποθετήσεις, ένα εκλογικό αποτέλεσμα θετικό. Σε αυτό δεν είχα καμία προσωπική συμμετοχή", συμπλήρωσε και στη συνέχεια κάνοντας αυτοκριτική επισήμανε με νόημα: "Για τελευταία φορά: Γνωρίζω ότι κανείς άλλος μέσα στην αίθουσα δεν έχει τόση ευθύνη όσο εγώ. Για πρωτοβουλίες μετά τις εκλογές του 2007. Για την υποτίμηση των μηχανισμών".
Αφού περιέγραψε ως πραγματική κυβέρνηση σήμερα το διευθυντήριο των Βρυξελλών, εξαπέλυσε επίθεση εναντίον "της κόκκινης γραμμής του ευρωπαϊκού προσανατολισμού" και εναντίον της Ανανεωτικής Πτέρυγας του ΣΥΝ, υπογραμμίζοντας ότι "δεν είναι δυνατόν σήμερα, τις ώρες της "επιτήρησης", να μιλάμε σε εργάτες και αγρότες για ένα ΣΥΡΙΖΑ του "ευρωπαϊσμού". Δεν είναι δυνατόν τα μέλη και οι φίλοι μας να είναι αιχμάλωτοι μια μικρής ομάδας επαγγελματικών στελεχών μιας συνιστώσας που ακόμη δεν έχουν συναισθανθεί την ευθύνη τους από την υπερψήφιση του Μάαστριχτ".
"Όπως δεν είναι δυνατόν", συνέχισε, "τη στιγμή που δίνουμε την πιο δύσκολη μάχη για τον Δεκέμβρη τα ίδια στελέχη να αναμασούν την επίθεση της Παπαρήγα και του Καρατζαφέρη ενάντια στον ΣΥΡΙΖΑ και τη νεολαία. Όπως δεν είναι δυνατόν για τον ίδιο λόγο η δημοκρατία στον ΣΥΡΙΖΑ να είναι κλειδωμένη έξω από την εξώπορτα. Αυτή η ομηρία πρέπει να λήξει. Σήμερα κιόλας".
Αναφερόμενος στην αντιπολίτευση που πρέπει να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ σημείωσε ότι "πρέπει να είναι δυναμική, προωθημένη, σκληρή. Γι’ αυτό δεν μπορούμε να στοιχιζόμαστε πίσω από μια απλά "προγραμματική" αντιπολίτευση" και συμπλήρωσε στη συνέχεια: "Δεν έχουμε ηττηθεί από τους αντιπάλους μας. Αντίθετα από την επίθεση δυναμώνουμε. Αποκτούμε ταυτότητα. Γινόμαστε ο Άλλος απέναντι σε ένα σάπιο πολιτικό σύστημα. Παγιδευόμαστε όμως εκ των έσω. Με την αφύπνιση των μηχανισμών, τις εξουσιαστικές λογικές, τις απολίτικες δράσεις".
Τέλος, ο Αλέκος Αλαβάνος, έκλεισε την ομιλία του στέλνοντας πολλαπλά μηνύματα: "Θα ήθελα κλείνοντας να απευθυνθώ στις δυνάμεις του συστήματος που επιχαίρουν για μας. Κάνετε λάθος. Κάνετε λάθος αν νομίζετε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ οριστικά "συνεμορφώθη με τας υποδείξεις" των ΜΜΕ, εγχώριας ή γερμανικής ιδιοκτησίας, και των δημοσκόπων. Κάνετε λάθος αν νομίζετε ότι στο μηνολόγιο της νεολαίας υπάρχει μόνο ένας Δεκέμβρης κι αυτός, ευτυχώς, πέρασε. Κάνετε λάθος, αν νομίσατε ότι ξεμπερδέψατε με τη δική μου γενιά. Την τελευταία λέξη δεν την έχετε ακούσει ακόμη".
Με την τοποθέτησή του ο Αλέκος Αλαβάνος έβαλε μείζονα πολιτικά ζητήματα, που η ίδια η πραγματικότητα φέρνει με ένταση το τελευταίο διάστημα στο προσκήνιο και τα οποία αναμφισβήτητα πρέπει να απαντηθούν από τον ΣΥΡΙΖΑ. Από την άλλη, είναι προφανές ότι τα συγκεκριμένα πολιτικά ζητήματα έπρεπε να είχαν τεθεί πολύ νωρίτερα και εξίσου προφανές είναι ότι αν είχαν απαντηθεί έγκαιρα η κατάσταση στον ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν πολύ διαφορετική.
Η αμυντική στάση του ΣΥΝ μετά την τοποθέτηση – πολιτική πλατφόρμα Αλαβάνου όχι μόνο ήταν έκδηλη, αλλά "επιστρατεύτηκαν" τεχνικές και μέθοδοι επίθεσης άλλων εποχών με προσωπικούς, χαρακτηρισμούς και πολλές ειρωνείες, οι οποίες συνεχίστηκαν και τις υπόλοιπες μέρες με δηλώσεις και συνεντεύξεις. Η στάση του ΣΥΝ, ανέδειξε –μεταξύ άλλων- και τα όρια του κομματικού πατριωτισμού, ο οποίος αν και υπό όρους είναι ως ένα βαθμό κατανοητός, ωστόσο, αδυνατεί να απαντήσει στα πραγματικά πολιτικά διλήμματα.

Η παρουσία των ανένταχτων
Στο βήμα της Συνδιάσκεψης ανέβηκαν, επίσης, και πολλοί ανένταχτοι θέτοντας σημαντικά ζητήματα, τα οποία έχουν απασχολήσει όλο το προηγούμενο διάστημα τον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ. Μεταξύ τους και πολλοί σύντροφοι/σες που συμμετέχουν στην Πρωτοβουλία για την Αντισυστημική Αριστερά (ΠΑΣΑ), η οποία εδώ και πολύ καιρό έχει πετύχει μια μεγάλη και ουσιαστική οριζόντια δικτύωση ανένταχτων και όχι μόνο, συμβάλλοντας ουσιαστικά στον προβληματισμό και το διάλογο για το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ.
Ο τρόπος λειτουργίας του ενωτικού εγχειρήματος, η εκλογή οργάνων, η ανακλητότητα και ο έλεγχος των εκλεγμένων, η λήψη αποφάσεων με ψηφοφορίες (και από το σώμα της 3ης Πανελ. Συνδιάσκεψης) και συνολικά η περισσότερη δημοκρατία στον ΣΥΡΙΖΑ σε όλα τα επίπεδα, αποτελούν βασικό ζητούμενο για την ΠΑΣΑ, κάτι που φάνηκε και στη Συνδιάσκεψη.
Κάτι που επίσης, όμως, φάνηκε στη Συνδιάσκεψη από την πλευρά της ΠΑΣΑ είναι και η "μονομέρεια" στο οργανωτικό, επιμονή που αν και αναμφισβήτητα είναι δικαιολογημένη, αν και συμβάλλει στο προχώρημα του ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο δείχνει να υποβαθμίζει το πολιτικό ζήτημα, η κατάληξη του οποίου θα ανοίξει και το δρόμο για την οργανωτική συγκρότηση, η οποία θα κληθεί να υπηρετήσει και να υλοποιήσει τους στόχους του ΣΥΡΙΖΑ.

Απαιτήσεις της πραγματικότητας
Οι διαφοροποιήσεις για το οργανωτικό εντοπίζονται σε δυο σημεία: 1. Στην διαδικασία κατάρτισης των μητρώων στις τοπικές επιτροπές για την εκλογή αντιπροσώπων προς μια Πανελλαδική Συνδιάσκεψη με εκλεγμένους αντιπροσώπους. 2. Για τον τρόπο σύνθεσης της Οργανωτικής Επιτροπής αυτής της Συνδιάσκεψης (ανοιχτό σώμα ή εκλεγμένο από την σημερινή ΠΣ).
Επίσης έγινε και παρέμβαση-πρόταση για πρωτοβουλία ενίσχυσης των απεργών της Ολυμπιακής από τα ταμεία των συνιστωσών (κυκλοφόρησε και κουτί οικονομικής ενίσχυσης)
Από την πλευρά της ΚΟΕ τονίστηκε για ακόμα μια φορά ότι το πολιτικό είναι το καθοριστικό ζήτημα και ζητήθηκε να ληφθούν κάποιες στοιχειώδεις αποφάσεις, οι οποίες θα ήταν λάθος να παραπεμφθούν στο μέλλον υπό το όραμα της ανασύνθεσης. Όπως τόνισε ο Χρήστος Κατσούλας, "είναι αναγκαία κάποια έστω και απλά, έως απλοϊκά, μέτρα που η ίδια η πραγματικότητα γεννά. Αυτά τα μέτρα αφορούν την πολιτική παρουσία, την παραγωγή της πολιτικής γραμμής, μιας γραμμής αποτελεσματικής και ικανής να διεμβολίσει, αφορούν το διάλογο και το συντονισμό, την πραγματική εμπλοκή όλου του κόσμου του ΣΥΡΙΖΑ, αφορούν την πραγματική γείωση στην κοινωνία και τους αγώνες των εργαζομένων, η οποία θα σημάνει και την πραγματική διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ.
Σε ό,τι αφορά το οργανωτικό, από την πλευρά της ΚΟΕ υπογραμμίστηκε ότι οι πολλές προτάσεις μπορεί να δημιουργούν μια αντιπαράθεση, η οποία ίσως και να φαίνεται ακατανόητη στον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ακριβώς πίσω από αυτή την αντιπαράθεση υπάρχει το τι προτάσσει πολιτικά ο ΣΥΡΙΖΑ. Τέλος, εντύπωση προκάλεσε η τοποθέτηση της ΚΟΕ (N. Γαλάνης) για ΣΥΡΙΖΑ όχι των συνιστωσών αλλά των συνισταμένων ρευμάτων της Αριστεράς.
Προτείνοντας συγκεκριμένα μέτρα “που πρέπει -όπως είπε- να παρθούν από τη Συνδιάσκεψη”, όπως δημιουργία πολιτικών και οργανωτικών κυττάρων σε πανελλαδική κλίμακα, θεσμοθέτηση έννοιας μέλους ΣΥΡΙΖΑ, μητρώο μελών, πλουραλισμός σε όλα τα επίπεδα, εκλογή οργάνων με ποσόστωση συνιστωσών και ανένταχτων, ενίσχυση ταμείου ΣΥΡΙΖΑ κ.λπ., ο Γ. Μπανιάς διευκρίνισε πως “τα μέτρα που προτείνουμε δεν μετατρέπουν ούτε ευθέως ούτε διά της διολισθήσεως το ΣΥΡΙΖΑ σε ενιαίο κόμμα. Ούτε τέτοια πρόθεση υπάρχει". Επιπλέον είπε ότι “αυτό έχει δημόσια και κατ' επανάληψη τονιστεί από όλες τις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ. Οι φοβίες που καλλιεργούνται από ορισμένες πλευρές είναι κατά συνέπεια απολύτως αβάσιμες. Και κυρίως δεν πρέπει να εμποδίσουν να πάρουμε σε αυτή τη Συνδιάσκεψη τα αναγκαία τολμηρά βήματα και να τα υλοποιήσουμε αμέσως μετά. Το πρόβλημα της «επανίδρυσης» ή του μετασχηματισμού του ΣΥΡΙΖΑ σε ενιαίο φορέα της ριζοσπαστικής αριστεράς ή όπως αλλιώς έχει ήδη τεθεί ή θα τεθεί στο μέλλον, είναι μια υπόθεση προοπτικής που πρέπει να συζητηθεί μετά τη Συνδιάσκεψη, οργανωμένα, συστηματικά και με ειλικρινή, δημόσια διατύπωση των διαφορετικών προσεγγίσεων και προτάσεων".
Ο Γ. Μπαλάφας είπε ότι κατά τη γνώμη του “η πρόταση του ΣΥΝ για το σήμερα και το αύριο του συμμαχικού σχήματος του ΣΥΡΙΖΑ προωθεί συγκριτικά περισσότερο από τις άλλες προτάσεις την πολιτική ενδυνάμωση του σχήματος και τη δημοκρατική εμβάθυνσή του”. Ταυτόχρονα τόνισε ότι “η πολιτική ενδυνάμωση του σχήματος και στη δημοκρατική εμβάθυνση μπορεί να γίνει με την επικαιροποίηση και τον εμπλουτισμό της πολιτικής συνεννόησης όλων όσοι μετέχουμε στον ΣΥΡΙΖΑ, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη ότι η στρατηγική μας πρέπει να αποβλέπει στο να πείσουμε τμήματα αριστερών και προοδευτικών πολιτών για την ορθότητα των θέσεών μας, ιδιαίτερα τα τμήματα των πολιτών που μας ανέβασαν δημοσκοπικά έστω στο 15%, τα οποία εξαιτίας και των δικών μας αδυναμιών απομακρύνθηκαν”. Καταλήγοντας είπε: “Τα οργανωτικά μέτρα πρέπει να είναι μέτρα που αντανακλούν τον χαρακτήρα του ΣΥΡΙΖΑ ως πολιτικής συμμαχίας, αυτόνομης, συλλογικής και κυρίως συμμαχίας των πολλών, μη ενταγμένων σε συνιστώσες ανθρώπων”.
Ο Μανώλης Γλέζος, σε βαρυσήμαντη παρέμβασή του, επεσήμανε την ανάγκη από όλους την ανάγκη σεβασμού της διαφορετικότητας παράλληλα με την πορεία σύνθεσης των πολιτικών μέσα από τολμηρά βήματα. Κανένας δεν κατέχει την μοναδική αλήθεια. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πλάθεται κάθε ημέρα. Το ουσιαστικό πρόβλημα που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η διαμόρφωση της σχέσης των μελών με τον ΣΥΡΙΖΑ και η σχέση του ΣΥΡΙΖΑ με την κοινωνία. Ο Μ. Γλέζος ανέδειξε την πολιτική σημασία συμμετοχής όλων ισότιμα στις αποφάσεις, στοιχείο που σηματοδοτεί την διαφορά της ριζοσπαστικής αριστεράς από τις αντιλήψεις του ΚΚΕ όπου “η εξουσία στο λαό” παραμένει ασαφής. Κατέληξε καταχειροκροτούμενος: Κανένας πια δεν θα αποφασίζει για τον άλλο και όλοι μαζί θα αποφασίζουμε για όλα. Όλη η εξουσία στα κύτταρα του ΣΥΡΙΖΑ.

Ρούντι Ρινάλντι : Δεν μπορέσαμε να παράγουμε αξιόπιστα πολιτική γραμμή. Επίσης δεν συζητήσαμε ποτέ σοβαρά σε ποιο όργανο γίνεται αυτό και πως παρεμβαίνουμε στα συνδικάτα, στην κοινωνία, στην τοπική αυτοδιοίκηση. Επίσης τι μέτωπα ανοίγουμε, τι συμμαχίες κάνουμε. Στο σχήμα με κυβέρνηση ΝΔ και ανύπαρκτη αντιπολίτευση ΠΑΣΟΚ τα πήγαμε καλά θέτοντας στόχους να φύγει η δεξιά και να ζωντανέψουν τα κινήματα. Τώρα με κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ και ανύπαρκτη αντιπολίτευση ΝΔ θα πρέπει να αναδείξουμε πως η αριστερά εκφράζει το λαό απέναντι στο μονόπλευρο ατλαντισμό του ΠΑΣΟΚ. Το οργανωτικό θα λυθεί αν λυθεί το πολιτικό προσεγγίζοντας τη βάση στην οποίο μιλάμε για δημοκρατία, όταν στο εσωτερικό μας κάποιοι είναι προσκολημμένοι στο δημοκρατικό συγκεντρωτισμό.
Νάντια Βαλαβάνη : Δεν μπορεί να γίνει κατανοητό πως μπορεί να είσαι ανένταχτος και υπέρ της δημοκρατικής λειτουργίας του ΣΥΡΙΖΑ και ταυτόχρονα υπέρ ενός ΣΥΡΙΖΑ, που σαν ενωτικό εγχείρημα οφείλει να είναι ανοιχτό στην κοινωνία και στην υπόλοιπη αριστερά με όργανα και μέλη.
Δ. Τζανακόπουλος (Γρ. Νεολαίας Συν): Τέσσερις επισημάνσεις. 1η: Περί ήθους και κουλτούρας. Υπάρχει τεράστια υποχώρηση σε ότι αφορά τις ιδεολογικές πρακτικές στην ποιότητά τους. Η συζήτηση του τελευταίου διαστήματος με εκατέρωθεν εγκλήσεις, καταγγελίες στο σωρό, υβριστικά σχόλια εγγράφονται σε μια κουλτούρα ξένη απ΄ αυτήν που γέννησε τον ΣΥΡΙΖΑ. 2η: Οφείλουμε να απεμπλέξουμε τη διαδικασία της ενότητας από την αντίστοιχη της ανασύνθεσης. 3η : Η πραγματικότητα δεν ορίζεται από την αυτοσυνείδηση που έχουμε γι αυτήν. Όσο κι αν λέμε ότι μια δομή με μέλη, συνέδριο, Κεντρική Επιτροπή και Γραμματεία, στην οποία οι αποφάσεις λαμβάνονται με πλειοψηφίες και μειοψηφίες, δεν αποτελεί κόμμα, όσες φορές κι αν το πούμε αυτό, δεν αφαιρεί τίποτα από τον αντικειμενικό προσδιορισμό της ως τέτοιου. 4η: Παρά τα παραπάνω, είναι ώριμα συγκεκριμένα βήματα για το προχώρημα του ΣΥΡΙΖΑ, βήματα τα οποία περιγράφονται και στην εισήγηση του συντονιστή της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ.
Eλένη Πορτάλιου: Οι καλλίτερες παραδόσεις ανασηματοδότησης των ιδεών του κομμουνισμού και της δημοκρατίας, εκφράζονται σήμερα από την επανάσταση των μελών του ΣΥΡΙΖΑ. «Η δημοκρατία είναι τριαντάφυλλο που δεν πρέπει να το μαδήσουμε» κατέληξε.

Περικλής Κοροβέσης : Η γραφειοκρατία έχει μια τάση να καταστρέφει τα κινήματα. Μια μελαγχολία έχει αντικαταστήσει τον πρώτο ενθουσιασμό. Ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται αντικαπιταλιστική προοπτική. Το δικαίωμα της ψήφου και της συμμετοχής οι άνθρωποι το κέρδισαν με αγώνες.
Γιώργος Σαπουνάς: Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μεγαλύτερος από το άθροισμα των συνιστωσών του. Πρέπει να τον περιγράψουμε όμως. Όρισε μια διαφορετική σχέση του κοινωνικού με το πολιτικό. Δημιούργησε τον κοινωνικό ΣΥΡΙΖΑ. Έκανε πολιτική μες στη κοινωνία με το ΑΡ 16, τα 15 σημεία και Δεκέμβρη. Έβαλε το κίνημα μες στη βουλή και για αυτό τον πολέμησαν. Στα οργανωτικά: Όλες οι αποφάσεις στη βάση. Το ποιός είναι μέλος έχει να κάνει από το αν είναι με τις αποφάσεις του ΣΥΡΙΖΑ ή με ανταγωνιστικές προς αυτές. Μαζική εγγραφή μελών από την κοινωνία.
Δημήτρης Στρατούλης : Οι πραγματικές κοινωνικές διεργασίες είναι έξω από τους τοίχους του ΣΕΦ, έξω από το κτίριο της Βαλτετσίου ή όποιου άλλου κτιρίου οποιασδήποτε συνιστώσας ή τάσης που μας έχουν βαρεθεί να συνεδριάζουμε και να ομφαλοσκοπούμε μέσα σε αυτά. Εκεί έξω από αυτούς τους τοίχους ωριμάζουν πολιτικοί και κοινωνικοί αγώνες. Τα θύματα της οικονομικής κρίσης και των πολιτικών και της νέας κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ περιμένουν από το ΣΥΡΙΖΑ να γράφει ειδήσεις όχι με τις εσωτερικές αντιπαραθέσεις και την ατέρμονη γκρίνια αλλά με τη δυναμική παρουσία του εκεί που τον χρειάζονται. Τα λαϊκά στρώματα, που θέλουμε πολιτικά να εκπροσωπούμε, μας θέλουν να διακρινόμαστε όχι στην πάλη των συνιστωσών και των τάσεων ή στη διαπάλη των ηγετικών στελεχών αλλά στην πάλη των τάξεων με αλληλεγγύη και ενότητα.
Βένιος Αγγελόπουλος : Ο λόγος μας πρέπει να γίνει πολιτικός χωρίς προσωπικές αναφορές. Δεν μπορεί επίσης να είναι απολογητικός για τον Δεκέμβρη. Συζητάμε για τα προβλήματα των νέων χωρίς αυτούς και δεν εστιάζουμε στην κοινωνική τους διάσταση. Επίσης σε ζητήματα δικαιοσύνης και δημοκρατίας δεν συζητάμε ουσιαστικά με ευθύνη και δίκιά μας, των εκπαιδευτικών του ΣΥΡΙΖΑ. Και δυστυχώς αυτό γίνεται συχνά (με πρόσφατο παράδειγμα την ΠΟΣΔΕΠ). Επίσης πρέπει να μάθουμε να παίρνουμε αποφάσεις και να διαμορφώνουμε πλειοψηφίες και μειοψηφίες που παλεύουν για τις απόψεις τους και δεν εκβιάζουν για αξιώματα γιατί διαφορετικά χάνουμε τους ανώνυμους φίλους μας.
Θ. Δρίτσας: Η εξωστρέφεια θέλει έμπνευση δημοκρατία και σχέσεις εμπιστοσύνης. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σε κρίση σχεδίου, προσανατολισμού και εκπροσώπησης. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να παραμείνει ενωτικός, αλλά όχι όπως μέχρι σήμερα. Όχι γραφειοκρατία, όχι ανταγωνισμός των συνιστωσών. Είμαι υπέρ στο ΣΥΡΙΖΑ των Μελών, να γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ υποδοχέας και πεδίο ενότητας της αριστεράς. Η πρόταση του Νταβανέλου εφ όσον είναι ομόφωνη μπορούν να αποτελέσουν τη βάση της συζήτησης. Οι τοπικές και κλαδικές δεν μπορεί να είναι επιτροπές αλλά οργανώσεις και γενικές συνελεύσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να είναι συγκροτημένος και με κοινή γλώσσα.
Μαρίνα Βίχου : Η συνδιάσκεψη θυμίζει περισσότερο ψυχαναλυτική συνεδρία. Όποιος μιλά για ενότητα χωρίς να το κάνει πράξη, όποιος επιδιώκει την προσωπική προβολή, την αδιαφάνεια, τα αξιώματα, τις αποφάσεις ερήμην της βάσης είναι εχθρός του ΣΥΡΙΖΑ (& της ριζοσπαστικής αριστεράς).
Παναγιώτης Λαφαζάνης: Ο εχθρός δεν είναι εδώ. Χρειαζόμαστε ένα ΣΥΡΙΖΑ ικανό να αλλάξει το πολιτικό σκηνικό. Επίσης χρειαζόμαστε καλύτερο κλίμα με αλληλεγγύη μεταξύ μας και μέλη, αλλά με την εσωστρέφεια ο κόσμος απογοητεύεται και η όλη προσπάθεια πηγαίνει προς τα πίσω.
Έλενα Πατρικίου : Ιστορικά όλες οι ενώσεις και τα συνδικάτα της αριστεράς ενδιαφέρονται να μεγαλώσουν τη βάση τους και άρα την επιρροή τους. Ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί εξαίρεση αφού μοιάζει να μην θέλει νέα μέλη και στην πρακτική του δεν συμπεριλαμβάνει ψηφοφορίες (για οτιδήποτε).
Στη “μέγιστη ανάγκη να βρεθούμε σε όλα τα κοινωνικά μέτωπα” επικεντρώθηκε ο γραμματέας του ΣΥΝ Δ. Βίτσας. Υπογραμμίζοντας ότι “πρέπει να οργανώσουμε την εκφορά της προγραμματικής μας πρότασης, ως προσφορά του χειραφετημένου λόγου της αριστεράς στους κοινωνικούς αγώνες”, είπε ότι είναι “σημαντικός ένας δρόμος διεξόδου από την οικονομική κρίση, ένας δρόμος που, όπως επισήμανε, θα έρχεται σε σύγκρουση με τις νεοφιλελεύθερες επιλογές και θα στηρίζεται σε θετικές λύσεις σε σχέση με τις κοινωνικές ανάγκες”. Ταυτόχρονα πρόσθεσε ότι “στο βαθμό που αυτό το προγραμματικό πλαίσιο γίνεται κτήμα και αίτημα των κοινωνικών αγώνων μας ενδιαφέρει να διαμορφωθούν οι μέγιστες κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες, που όχι μόνο θα αντιμετωπίσουν την κρίση, αλλά θα οριοθετούν το πλαίσιο ανατροπής του πολιτικού συστήματος και θα διαμορφώνουν τους όρους μίας άλλης διακυβέρνησης της χώρας, με καταλυτική παρουσία της αριστεράς.”
Ο Δ. Βίτσας είπε ακόμη ότι “σε αυτή τη φάση μας ενδιαφέρει ένας ΣΥΡΙΖΑ ευρύχωρος, που να συμπεριλαμβάνει και άλλες υπαρκτές πολιτικές δυνάμεις, αλλά κύρια να 'ναι χώρος έκφρασης δυνάμεων της αριστεράς, της ριζοσπαστικής σοσιαλδημοκρατίας και της ριζοσπαστικής οικολογίας. Αυτή την προσπάθεια πρέπει να τη διευρύνουμε και να πάρουμε δύναμη από την ενωτική δράση και την αλληλεγγύη ανάμεσα στις συνιστώσες και τους μη ενταγμένους. Δεν θα πρέπει να διαμορφώσουμε όρους που θα βάζουν κανόνες που πιθανά να οδηγούν σε αποκλεισμούς. Σε όλες τις διχαστικές λογικές απαντάμε αποφασιστικά με 3 λέξεις : Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς”.
Μετά την ολοκλήρωση του καταλόγου των ομιλητών έλαβε το λόγο ο Α. Νταβανέλος, συντονιστής της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ και ανακοίνωσε την απόφαση. Η απόφαση αυτή ήδη είχε διανεμηθεί γραπτά πριν από την έναρξη της Συνδιάσκεψης και είχε χρησιμοποιηθεί και ως …εισήγηση στην έναρξη των εργασιών. Όμως στην προφορική εισήγησή του σ. Α. Νταβανέλου κατά την έναρξη των εργασιών υπήρξαν διαφοροποιήσεις σε δύο σημεία από το γραπτό κείμενο. Οι αλλαγές αυτές έγιναν μετά από πιέσεις του ΣΥΝ. Αυτές οι πιέσεις ασκήθηκαν έξω από την λειτουργία των οργάνων, αφού δεν συγκλήθηκε ξανά η Γραμματεία για να αλλάξει την απόφασή της. Όμως η Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ συγκλήθηκε και συνεδρίασε (περί ώρα 16:00 το Σάββατο σε διπλανή αίθουσα από αυτή που γίνονταν οι εργασίες της Συνδιάσκεψης) και αποφάσισε να επανέλθει στο γραπτό κείμενο...
Τελικά, δύο μέρες συζητήσεων και οι τοποθετήσεις συντρόφων κατά την διάρκεια των εργασιών της Συνδιάσκεψης είχαν πολύ μικρότερη πρακτική αξία από ένα …τηλεφώνημα της Κουμουνδούρου, με το οποίο άλλαξαν τα δύο σημεία στην εισήγηση!... Η αδιαλλαξία των κομματικών επιτελείων καταγράφτηκε στην λήξη των εργασιών. Οι μηχανισμοί που λειτουργούν με αντιδημοκρατικό τρόπο δεν μπορούν να ανεχθούν ούτε και συμβολικές δημοκρατικές πρακτικές, όπως η εκλογή των 50% των μελών μιας οργανωτικής επιτροπής από το σώμα της συνδιάσκεψης. Ως γνωστόν η ομοφωνία, η συναίνεση και το βέτο για την λήψη των αποφάσεων δεν είναι δημοκρατικές αρχές. Με αυτές ακριβώς τις δημοκρατικές αρχές αποφασίζουν η καμόρα, το ΝΑΤΟ η Ε.Ε. και άλλοι «δημοκρατικοί» θεσμοί και όχι προφανώς με την αρχή της απλής πλειοψηφίας...
Όμως, τα κομματικά επιτελεία επιχειρούν μέσω παρόμοιων διαδικασιών, όπως η 3η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη, να αποκτήσουν μια δημοκρατική νομιμοποίηση. Και το κάνουν επιχειρώντας μια «δημοκρατική λαθροχειρία». Παρουσιάζουν την «συναινετική» απόφαση της Γραμματείας ως απόφαση της συνδιάσκεψης. Στην πραγματικότητα δεν υπήρξε καμία διαδικασία έγκρισης με δημοκρατικό τρόπο αυτής της απόφασης από τους συμμετέχοντες στην συνδιάσκεψη.
Η έλλειψη δημοκρατικότητας αναδεικνύεται όταν υπάρχει διαφωνία. Μετά λοιπόν από την ανάγνωσης της απόφασης, τέθηκε από συντρόφους της ΠΑΣΑ το ζήτημα - το οποίο εξάλλου είχε τεθεί και από πολλές ομιλίες κατά την διάρκεια των εργασιών της Συνδιάσκεψης - αν μπορεί να εκλέξει το 50% των μελών της οργανωτικής επιτροπής (το υπόλοιπο 50% να το διορίσουν οι συνιστώσες) για το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ. Το γεγονός αυτό της έκφρασης μιας διαφορετικής άποψης, αντιμετωπίστηκε από τα κομματικά επιτελεία με τις δημοκρατικές πρακτικές που θύμιζαν το συνδικάτο των …οικοδόμων. Στην καλύτερη περίπτωση απλώς παρακολουθούσαν τις εξελίξεις χωρίς να παρεμβαίνουν. Έτσι εξηγείται μια ατμόσφαιρα δυσπιστίας και προβληματισμού που ήταν διάχυτη στην αίθουσα.

Αποκαλύφθηκαν οι επιδιώξεις των επιτελείων και οι σχεδιασμοί των μηχανισμών. Η στάση που κράτησαν κατά τις διαδικασίες της Πανελλαδικής τόσο ο ΣΥΝασπισμός, όσο και οι συνιστώσες, ήταν ενδεικτική των προθέσεων αλλά και των μεθοδεύσεων που ήδη άρχισαν να ξετυλίγονται...
Η διεύρυνση της αριστεράς είναι όμως αναγκαία, για να γίνει "Κόμμα εξουσίας"(ή έστω, να επηρεάζει αποτελεσματικά την κοινή γνώμη και τα πολιτικά πράγματα). Με τον ΣΥΡΙΖΑ ως έχει; Ίσως όχι. Αποτελεί, όμως, έναν "βατό" δρόμο -τον μοναδικό χαραγμένο μέχρι τώρα.